Saaie Olli of de kunst van het monotoon spreken

Veel van onze klanten krijgen de feedback van collega’s dat ze zo monotoon spreken. Het is een van de meest voorkomende presentatie-issues: in een tè gelijkmatig ritme en op tè constante toonhoogte spreken. Wie twee zinnen van zo’n spreker gehoord heeft kan voorspellen hoe de rest van de presentatie gaat klinken: dodelijk saai.

Monotoon spreken

Het fenomeen monotoon spreken is interessant omdat maar weinig mensen het van nature doen. Ga maar na: ben je onlangs een collega tegengekomen die bij de koffieautomaat monotoon sprak over haar laatste project? Of een vriend die tijdens de lunch monotoon vertelde over zijn vakantie? Waarschijnlijk niet. Hoe kan het toch dan dat veel mensen tijdens een presentatie opeens wèl monotoon spreken?

Contact

Het antwoord is simpel: monotomie is vaak een symptoom van een gebrek aan contact. Als we in contact staan met de ander dan variëren we als vanzelf in ritme, snelheid en toonhoogte. Sterker nog: we stemmen onze expressie tijdens gesprekken binnen een aantal minuten automatisch op elkaar af. Natuurlijk bestaan er individuele verschillen in de mate waarin we expressief zijn, maar van nature saaie sprekers zie ik maar zelden.

Wie voor de groep gaat staan en zich vooral op het verhaal richt (‘Heb ik alles?’, ‘Zeg ik deze zin zo goed?’) zal de aandacht naar binnen richten. En wie de aandacht naar binnen richt, staat niet meer in contact met de ander en verliest daardoor als vanzelf zijn expressie. Het monotoon spreken vinden we niet alleen saai omdat er weinig hoorbare variatie is, maar ook omdat we het verhaal niet goed kunnen volgen. Toonhoogte, tempo en ritme leggen de accenten in het verhaal die we nodig hebben de taal goed te kunnen interpreteren. Expressie maakt de tekst dus niet alleen aantrekkelijker, maar ook begrijpelijker.
Geen wonder we een expressieve spreker veel overtuigender vinden dan een monotone spreker (het zogenaamde dr. Fox-effect). Reden genoeg om een einde te maken aan een monotone manier van presenteren. Het kost je niet alleen aandacht, maar ook invloed.

Olli Rehn

De beste manier om van je monotone spreekstijl af te komen is contact te maken. Daarbij helpt het enorm als je de tekst niet uit het hoofd leert. Wie letterlijke teksten reproduceert heeft daarvoor buitensporig veel aandacht nodig. Aandacht die je niet meer op de ander kunt richten. Bovendien loop je bij het letterlijk uitspreken het gevaar dat je een gewoontemelodie ontwikkelt. Daarmee bedoel ik dat je iedere zin in muzikaal opzicht exact hetzelfde laat klinken. Een mooi voorbeeld hiervan is Olli Rehn, een van de vicevoorzitters van het Europees Parlement.

Ben je nog wakker? Waarschijnlijk niet. Wil je niet als Rehn klinken bereid je dan niet letterlijk maar op segment-niveau voor. Weet welke grote stappen je neemt door het verhaal, en zorg voor een eenvoudige geheugensteun die niet teveel van je aandacht vraagt. Richt je vervolgens op je publiek en ga nou eens niet presenteren of maar praat met ze. Geloof het of niet: dat kun je allang. Vraag het maar aan je collega bij de koffieautomaat.

Wil je meer leren over hoe je monotoon spreken kunt vermijden en aantrekkelijke presentaties houdt? Kijk hier naar ons aanbod trainingen.